केंद्र पुरस्कृत योजना : औषधी वनस्पतींचे संवर्धन, विकास व शाश्वत व्यवस्थापन योजनेच्या मार्गदर्शक सूचना https://nmpb.nic.in या संकेतस्थळावर उपलब्ध

केंद्र पुरस्कृत योजना : औषधी वनस्पतींचे संवर्धन, विकास व शाश्वत व्यवस्थापन योजनेच्या मार्गदर्शक सूचना https://nmpb.nic.in या संकेतस्थळावर उपलब्ध अमरावती, दि. 25 : राष्ट्रीय वनस्पती मंडळ, नवी दिल्ली यांच्या मार्गदर्शक सूचनेनुसार केंद्र पुरस्कृत योजना-औषधी वनस्पतींचे संवर्धन, विकास व शाश्वत व्यवस्थापन योजना संपूर्ण राज्यात राबविण्यात येते. या योजने अंतर्गत दर्जेदार लागवड साहित्य, आयईसी उपक्रम, काढणी पश्चात व्यवस्थापन आणि विपणनासाठी पायाभूत सुविधा, गुणवत्ता चाचणी आणि प्रमाणन या घटकांचा समावेश होतो. ही योजना प्रकल्प आधारित असून या योजनेंतर्गत औषधी वनस्पतींच्या विविध घटकांचे प्रकल्प प्रस्ताव मार्गदर्शक सूचनेतील प्रपत्रानुसार मंडळाने मागविले आहे. इच्छुक संशोधन केंद्र, विद्यापीठे व स्वयंसेवी संस्थांनी त्यांचे प्रकल्प प्रस्ताव जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी यांच्यामार्फत पडताळणी करुन शिफारशीसह परिपूर्ण प्रकल्प प्रस्ताव राज्य औषधी वनस्पती मंडळ पुणे यांच्याकडे सादर करावे, असे जाहिर आवाहन मंडळाव्दारे करण्यात आले आहे. या योजनेतील मार्गदर्शक सुचनान्वये "Forward and backward linkage in supply chain of medicinal plants (Integrated component)" हा घटक समाविष्ट केलेला असून योजनेचा कालावधी 22 जून 2023 ते 31 मार्च 2026 पर्यंत आहे. औषधी वनस्पतींचे संवर्धन, विकास व शाश्वत व्यवस्थापन अंतर्गत विविध घटकांकरीता देय अनुदान पुढीलप्रमाणे आहे - दर्जेदार लागवड साहित्यासाठी पायाभूत सुविधा (लागवड साहित्याचे उत्पादन) उभारणे- सार्वजनिक क्षेत्रांतर्गत बियाने/जनुक केंद्रांची स्थापना (4 हेक्टर क्षेत्रफळ), आदर्श रोपवाटिका (4 हेक्टर क्षेत्रफळ) निर्माण करण्यासाठी 25 लक्ष रुपये अनुदान देय राहील. तसेच लहान रोपवाटिका (1 हे.) निर्मितीसाठी 6 लक्ष 25 हजार रुपये अनुदान देय राहील. खासगी क्षेत्रातील बियाने/जनुक केंद्रांची स्थापना (4 हेक्टर क्षेत्रफळ), आदर्श रोपवाटिका (4 हेक्टर क्षेत्रफळ) निर्मितीसाठी प्रकल्प खर्चाच्या 50 टक्के कमाल 12 लक्ष 50 हजार रुपये देय अनुदान राहील. तर लहान रोपवाटिका (1 हे.) निर्मितीसाठी प्रकल्प खर्चाच्या 50 टक्के कमाल 3 लक्ष 12 हजार 500 रुपये देय अनुदान राहील. माहिती, शिक्षण आणि संप्रेषण या बाब अंतर्गत शेतकऱ्यांचे प्रशिक्षण (किमान दोन दिवसांसाठी) राज्यातील प्रशिक्षणार्थीला 2 हजार रुपये प्रती प्रशिक्षणार्थीप्रमाणे तर राज्याबाहेरील प्रशिक्षणार्थीसाठी 5 हजार रुपये प्रती प्रशिक्षणार्थी व वाहन खर्च अनुदान देय राहील. खरेदीददार किंवा विक्रेतांची भेट या बाब अंतर्गत जिल्हास्तरीय भेटीसाठी एक लक्ष रुपये तर राज्यस्तरीय भेटीसाठी दोन लक्ष रुपये अनुदान देय राहील. काढणीपश्चात व्यवस्थापन आणि विपणनासाठी पायाभूत सुविधा या बाब अंतर्गत वाळवणी गृहासाठी 10 लक्ष रुपये अनुदान दिल्या जाणार असून या अंतर्गत सार्वजनिक क्षेत्रातील अर्जदार हे शंभर टक्के तर खासगी क्षेत्रातील अर्जदार हे पन्नास टक्के अनुदान सहाय्यासाठी पात्र असतील. मूल्यवर्धन पायाभूत सुविधेकरिता 15 लक्ष अनुदान देय राहील. या अंतर्गत सार्वजनिक क्षेत्रातील अर्जदारास शंभर टक्के तर खासगी क्षेत्रातील अर्जदारास पन्नास टक्के अनुदान सहाय्य दिल्या जाणार. ग्रामीण संकलन केंद्राकरिता 20 लक्ष रुपये अनुदान देय राहील. या अंतर्गत सार्वजनिक क्षेत्रातील अर्जदारास शंभर टक्के तर खासगी क्षेत्रातील अर्जदारास पन्नास टक्के अनुदान सहाय्य दिल्या जाणार. गुणवत्ता चाचणी या बाब अंतर्गत उत्पादकांनी औषधी वनस्पतींची उत्पादन चाचणी ही आयुष किंवा एनएबीएल मध्ये घेतल्यास चाचणी शुल्काच्या पन्नास टक्के अधिकतम पाच हजार रुपये अनुदान दिल्या जाईल. तसेच प्रमाणन या बाब अंतर्गत गट किंवा क्लस्टरमध्ये 50 हेक्टरवर औषधी वनस्पती लागवड असल्यास पाच लक्ष रुपयाच्या मर्यादेत प्रमाणन शुल्क दिल्या जाईल. योजनेच्या मार्गदर्शक सूचना राष्ट्रीय वनस्पती मंडळ, नवी दिल्ली (NMPB) च्या https:// nmpb.nic.in या वेबसाईट वर उपलब्ध आहेत. संशोधन केंद्र, विद्यापीठे, NGO यांना आवाहन करण्यात येते, ही योजना प्रकल्प आधारित असून या योजनेअंतर्गत औषधी वनस्पतींच्या विविध घटकांचे प्रकल्प प्रस्ताव मार्गदर्शक सूचनेतील प्रपत्रानुसार राष्ट्रीय वनस्पती मंडळ (NMPB), नवी दिल्ली यांना सादर करणेकरिता जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी यांचे मार्फत पडताळणी करून शिफारशीसह परिपूर्ण प्रकल्प प्रस्ताव राज्य औषधी वनस्पती मंडळ (SMPB), पुणे यांच्याकडे सादर करावेत. 00000